Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyır - ARMEN QRİQORYAN
30-07-2022, 20:15.
"Biz dəfələrlə demişik ki, Ermənistan və Azərbaycan 1991-ci ildə imzalanmış və sonradan ratifikasiya olunmuş MDB-nin yaradılması haqqında sazişlə bir-birinin ərazi bütövlüyünü və sərhədlərinin toxunulmazlığını tanıyıb. Və bu gün bu sənəd həm Ermənistanın, həm də Azərbaycanın qanunvericiliyinin bir hissəsidir. Bunu ikitərəfli səviyyədə də ifadə etmək lazımdır. Və dediyimiz kimi, belə bir perspektivdə bizim üçün qəbuledilməz heç nə yoxdur və Ermənistanın, bəli, Azərbaycana qarşı heç bir ərazi iddiası yoxdur".
Civilazerbaijan.com bildirir ki, bu barədə Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan "Armenpress”ə müsahibəsində danışıb.
Həmin müsahibənin tərcüməsini Qaynarinfoya istinadla tam olaraq təqdim edirik:
- Cənab Qriqoryan, son vaxtlar geosiyasi mərkəzlərdən Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşması və bununla da regionda uzunmüddətli sülh və sabitliyin bərqərar olması üçün ciddi imkanların olması ilə bağlı fikirlər səslənir. Ermənistan hakimiyyəti belə bir fürsət görürmü?
- Ermənistan hökumətinin sülh gündəmini dövlət strategiyası və siyasəti kimi bəyan etməsi birbaşa sübutdur ki, biz belə bir fürsət görürük. Siyasi çoxluq olan Ermənistan hökumətinin sülh proqramının həyata keçirilməsində məsuliyyəti öz üzərinə götürdüyünü, bunun asan yol olmadığını başa düşəndə bu imkan daha da aktuallaşır.
Hesab edirəm ki, Ermənistan hökumətinin və siyasi çoxluğun sülh gündəminə sadiqliyi müxtəlif beynəlxalq platformalardan səslənən qiymətləndirmələr üçün mühüm amildir.
- Sülh gündəliyinin həyata keçirilməsi üçün hansı yol xəritəsini görürsünüz?
- Bu gündəlik məlumdur: delimitasiyası işləri və Azərbaycanla sərhədin təhlükəsizlik səviyyəsinin artırılması üzrə artıq başlanmış işlər və delimitasiya və sərhəd təhlükəsizliyi komissiyasının ikinci iclasının avqustun ikinci yarısında Moskvada keçirilməsi nəzərdə tutulur, regional kommunikasiyaların açılması...
- Azərbaycan iddia edir ki, Ermənistan bu məsələlərin həllini gecikdirir.
- Azərbaycan tərəfinin təklifi ilə Sərhədlərin delimitasiyası və təhlükəsizliyi Komissiyasının iclası avqustun ikinci yarısına təyin edilib. Erməni tərəfi həm iyunda, həm də iyulda ikinci görüşə hazır idi. Biz dəfələrlə regional kommunikasiyaları açmağa hazır olduğumuzu bildirmişik.
Bu yaxınlarda sosial şəbəkədə 2021-ci ilin dekabrında diplomatik kanallarla ötürdüyümüz təkliflər paketi yayıldı və o, bu gün də qüvvədədir. Biz bir sıra başqa təkliflər də vermişik və "Ermənistan kəsişməsi” layihəsinin tərkib hissəsi olan regional kommunikasiyaların açılmasında çox maraqlıyıq. Təbii ki, layihənin şərq-qərb hissəsinin konkret marşrutu məsələsi müzakirə oluna bilər, biz heç vaxt tək bir variantda israr etməmişik və ən effektiv marşrutu tapmaq lazımdır, çünki "Ermənistan kəsişməsi” layihəsinin funksionallığı və cəlbediciliyi ondan asılıdır.
Rusiya, Ermənistan və Azərbaycanın Baş nazir müavinlərinin həmsədrlik etdiyi kommunikasiyalar üzrə üçtərəfli işçi qrupunda biz müəyyən irəliləyişlər müşahidə edirik və eyni ruhda davam etməyə hazırıq.
- Azərbaycanla sülhün bərqərar olması bu iki addımdan ibarətdir? Qarabağın statusu necə olacaq?
- Xeyr, qeyd etdiyiniz yol xəritəsinin və sülh gündəliyinin kulminasiya nöqtəsi, təbii ki, Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanmasıdır. Bilirsiniz ki, Azərbaycan bu məsələ ilə bağlı beş bəndlik prinsiplər təqdim edib və Ermənistan Respublikası bəyan edib ki, bunlarda qəbuledilməz heç nə yoxdur.
- O cümlədən Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tanınması? Yəni Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyır və heç bir ərazi iddiası yoxdur?
- Ən azı bu məsələ bizim qanunvericiliyimizdə olduğundan Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyır. Biz dəfələrlə demişik ki, Ermənistan və Azərbaycan 1991-ci ildə imzalanmış və sonradan ratifikasiya olunmuş MDB-nin yaradılması haqqında sazişlə bir-birinin ərazi bütövlüyünü və sərhədlərinin toxunulmazlığını tanıyıb. Və bu gün bu sənəd həm Ermənistanın, həm də Azərbaycanın qanunvericiliyinin bir hissəsidir. Bunu ikitərəfli səviyyədə də ifadə etmək lazımdır. Və dediyimiz kimi, belə bir perspektivdə bizim üçün qəbuledilməz heç nə yoxdur və Ermənistanın, bəli, Azərbaycana qarşı heç bir ərazi iddiası yoxdur.
- Bəs, Qarabağ necə olacaq, Qarabağın məsələsi və statusu necə olacaq?
- Biz dəfələrlə demişik ki, Qarabağ məsələsi bizim üçün ərazi məsələsi deyil. Bu mənada Qarabağ ermənilərinin təhlükəsizliyi və hüquqları bizim üçün prinsipial əhəmiyyət kəsb edir. Baş nazir Paşinyan Milli Assambleyadakı çıxışlarının birində qeyd edib ki, Dağlıq Qarabağ məsələsini Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərindən ayırmaq ideyası var. İndi biz bu variantı fəal şəkildə müzakirə etməli və necə davam edəcəyimizə qərar verməliyik.
- Yəni Dağlıq Qarabağ məsələsinin yekun həlli olmadan Azərbaycanla sülh sazişi imzalamaq?
- Belə bir fikir var. Amma indiki məqamda belə formuldan danışmaq hələ tezdir.
- Bəs Dağlıq Qarabağ erməniləri üçün hansı təhlükəsizlik təminatları olmalıdır?
- Dağlıq Qarabağ ermənilərinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün beynəlxalq təminat var - Rusiya Federasiyasının sülhməramlı qüvvələrinin olması. Biz bu təminatı daha da təkmilləşdirmək üzərində işləməliyik, lakin Dağlıq Qarabağ məsələsinin demilitarizasiyası mühüm ideyadır.
- Ümumiyyətlə, Ermənistan Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalamağa hazırdırmı?
- Ümumiyyətlə, hesab edirəm ki, biz bu istiqamətdə gedirik.
- Bəs, əsirlərin qaytarılması, itkin düşənlərin taleyinin öyrənilməsi?.
- Humanitar məsələlərin həlli sülh gündəliyinin zəruri müşayiətedici elementidir. O cümlədən mədəni irsin qorunması məsələsi. Bütün bu suallar, əlbəttə ki, həll edilməlidir. Yeri gəlmişkən, Ermənistan son iki ildə birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş 130 azərbaycanlının cəsədini Azərbaycana təhvil verib. Biz bu məsələdə fəal əməkdaşlığa hazırıq və eyni şeyi Azərbaycandan da gözləyirik. Ermənistan tərəfdən isə Birinci Qarabağ müharibəsindən indiyədək 770-dən çox itkin düşən var. 44 günlük müharibədə itkin düşənlərimizin sayı isə 203 nəfərdir.
- Ötən gün (müsahibə dünən götürülüb. - red.) Ərazi idarəetmə və infrastruktur nazirliyindən bildirilib ki, Kornidzor-Tex-M12 avtomobil yolunun yenidən qurulmasına avqust ayında başlanması planlaşdırılır. Bu, Laçın dəhlizi üçün yeni marşrutdurmu? Və tikinti nə vaxt başa çatacaq?
- Bəli. Tikinti 9 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanatda nəzərdə tutulmuş müddət ərzində başa çatdırılacaq.
- Bəs Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin perspektivlərini necə qiymətləndirirsiniz?
- İki ölkənin xüsusi nümayəndələri konkret razılıqlar əldə ediblər, yəni üçüncü ölkə vətəndaşları üçün sərhədlərin açılması və iki ölkə arasında yüklərinin hava yolu ilə daşınmasına başlanılması ilə bağlı. Ermənistanın Baş naziri ilə Türkiyə prezidenti iyulun 11-də telefon danışığında bu razılaşmaların həyata keçirilməsi və gələcək addımların atılması barədə razılığa gəliblər. Birmənalı olaraq, biz bu razılaşmalara sadiq qalacağıq, xüsusən də Rusiya, ABŞ, Fransa, İran, Gürcüstan və Aİ Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin normallaşması prosesini dəstəkləyirlər.
Geri qayıt